ღვინის ქვა

2019 წლის მარტში კომპანია „ინოსისტემსს“  მომართა  დამკვეთმა- შპს ,,გურამიშვილის  მარანი,,- ღვინის  ქვის   გამოყოფის   -პროექტის თაობაზე.

ჩვენმა   კომპანიამ  აღნიშნული   პროექტისათვის განახორციელა შესაბამისი მასალების: ინოვაციური ტექნოლოგიების, დანადგარების და სტანდარტული დოკუმენტაციის მოძიება,  დამუშავება  და შესთავაზა  დამკვეთს, რადგან  ჩვენი კომპანიის  უპირატესობა   თითოეულ დამკვეთთან   ინდივიდუალური   მიდგომით  მუშაობის პრინციპია.

ღვინის ქვა არის უვნებელი ნივთიერება, რომელსაც ხშირად მეორენაირად “ტარტარულ მჟავას” უწოდებენ.  ეს ნივთიერება ღვინის ფერმენტაციის დროს იხსნება, მაგრამ თუ ღვინო კასრში გაცივდა ქვა კრისტალდება და ღვინოში ილექება. ზოგჯერ შეიძლება ბოთლის ძირშიც შეგვხვდეს.

ღვინის შენახვისას ძალზე მნიშვნელოვანია დაბალი ტემპერატურა; ამისათვის ზამთრის პირველი სიცივეები ძალზე ხელსაყრელია ღვინისთვის, რისთვისაც ხშირად, ქარხნებში ყინვების დროს, საცავის კარებსა და ფანჯრებს დიდი ხნით ღიას ტოვებენ.

 ღვინის გადაღების პროცესში ჭურჭლის კედლებსა და ფსკერზე შეიმჩნევა კრისტალები,, რომელსაც ღვინის ქვა ეწოდება. ეს კრისტალები ღვინოში არსებული მჟავების მარილებია.

ღვინის ქვა სიცივის ზემოქმედებით გამოიყოფა და ეს პროცესი დადებითად მოქმედებს ღვინის ხარისხზე, კერძოდ, მისი გამოლექვის დროს ღვინოს სცილდება ზედმეტი მჟავიანობა, ფერი უფრო წმინდა, ხოლო მისი გემო უფრო ჰარმონიული ხდება. ჭურჭლის შიდა ზედაპირზე გამოლექილი ღვინის ქვა სითბოების დადგომისას ნაწილობრივ კვლავ იხსნება ღვინოში და აამღვრევს მას, ასე რომ, ღვინის ქვა დაცლილ ჭურჭელს დაუყოვნებლივ უნდა მოშორდეს.

ღვინის ქვა სხვადასხვა ფერის, ლამაზი კრისტალის ფორმით წარმოიქმნება და ყურძნის წვენის ქილასა ან ღვინის კასრებშია. ასევე, ეს კრისტალი სხვადასხვა ხილის კანზეც გვხვდება, გამჭირვალე კრისტალების სახით.

 ღვინის ქვასჯერ კიდევ ძველი ბერძნები და რომაელები იცნობდნენ . საუკუნეების განმავლობაში, ღვინის ქვას ("ღვინის ფხვნილს"),  სრულიად განსხავებული პროფესიიის ადამიანები გამოიყენებდნენ  სხვადასხვა   დანიშნულებით,  როგორებიცაა:

1.ფოტოგრაფიაში

2.კერამიკის და სარკის წარმოებაში,

1. კულინარიაში:

3.1.ბეზეს დამზადებისას - ცილის სიმყარისთვის;

3.2. ცომეულის დამზადებისას - ასაფუვებლად;

3.3. მოსართვ კრემებში - მდგრადობისათვის

  ღვინის   ქვა,  გამოილექება,  ღვინის    ალკოჰოლური დუღილისას, დაძველებისა და გადამუშავებისას.

 ამ დროს ღვინის  ქვის  კონცენტრაცია ინტენსივობის  მაღალ წერტილზეა და ტემპერატურის    შემცირებასთან ერთად ან  შენჯღრევისას ის  გამოიყოფა ნალექის სახით.

სწორედ  ამ მიზეზით, ღვინო ჩამოსხმამდე ინახება დაბალ ტემპერატურაზე.  

ღვინის ქვის ქიმიური შემადგენლობა არის-   ტარტარის  მარილების  ნარევი, როგორებიცაა;

კალიუმის  ჰიდროტარტრატი — KC₄H₅O₆ კალიუმის მჟავე  მარილის სახით, რომელსაც  

ღვინის ქვას  უწოდებენ (საკვები დანამატი  E336ii)

კალიუმის  ტარტრატი — K₂C₄H₄O₆  საშუალო (ნორმალური) ღვინის  მჟავა კალიუმის

მარილის სახით (საკვები დანამატი   E336i)

ღვინის  ქვა არის   ნედლეული ღვინის მჟავის წარმოებისათვის.

ღვინის  ქვა   იხსნება წყალში. სპირტის შემცველობის ზრდისა და  ტემპერატურის

შემცირების დროს მისი ხსნადობა  მცირდება, ამისათვის დუღილის შემდეგ ღვინოში  მუდამ

შემჩნეულია  ღვინის ქვის ნალექი.

 

PH-ის  შემცირებით ღვინის ქვის  ხსნადობა მატულობს. ძალიან ხშირად ახალგაზრდა

ღვინოში, რომელიც დადუღებულია  რკინაბეტონის   რეზერვუარებში, იმყოფება  კალციუმის

ტარტრატი.

ფორმულის მიხედვით  ქიმიურად სუფთა   ღვინის ქვა  შეიძლება   შედგებოდეს-

- 79,75%  ღვინის მჟავისაგან.

-ღვინის  ქვის  დახასიათება:

  გემო-სუსტი  მჟავე.

-ფერი- თეთრი.

-მშრალ მდგომარეობაში წარმოადგენს მდგრად  პროდუქტს.

-ძლიერი გაცხელების  დროს  იშლება და ნარჩენი შეიცავს  კალიუმის კარბონატს.

-ღვინის  ქვის ხსნარი ძალიან სწრაფად იფარება ობებით.

-კარგად იხსნება  ცხელ წყალში.

-ცუდად იხსნება  ცივ წყალში.

-არ იხსნება  სპირტში.

-ღვინის ქვის დისოციაციის  კონსტანტა შეადგენს :K=4,5.10-5.

-წყლიან-სპირტიან ხსნარებში მისი ხსნადობა  მცირდება სპირტის  შემცველიბის  გაზრდით.

-ღვინის (10-20)% სიმაგრის  დროს  ღვინის ქვის  ხსნადობა  მცირდება 50%-ით-წყალთან  ხსნადობის მიმართებაში.

არსებობს ღვინის ქვის  გამოდევნის (მოცილების )  მექანიკური და ქიმიური     მეთოდები:

1. მექანიკური მეთოდი:

მექანიკური მეთოდის გამოყენებით,  ღვინის კასრის ძირი  იხსნება და ღვინის ქვის კრისტალების მოცილება  ხდება ბასრი ჩაქუჩებით ან    მრუდე   თითბერის  დანებით.

 ბოთლებიდან და ცისტერებიდან  ღვინის ქვის მოცილება  ხდება   კედლების გაცხელებით (паяльной лампой)-  ,,ბოთტორჩით,,.

სველ ღვინის ქვას რეცხავენ  ცივი წყლით-  ,,განლექვის,,(ფილტრაციის)  მეთოდით და  შემდეგ  აშრობენ.

1. ქიმიური მეთოდი:

ქიმიური მეთოდით- ღვინის ქვის გამოდევნის (გამოლექვის) დროს- კასრების, ბოთლების,ავზების და რკინა -ბეტონის რეზერვუარების  გამორეცხვა ხდება კალცინირებული სოდით  ან  მინერალური მჟავებით (გოგირდმჟავა ან მარილმჟავა).

ა) კალცინირებული სოდით  ღვინის ქვის გამოდევნის მეთოდი:

მზადდება   კალცინირებული სოდის  ცხელი ხსნარი შემდეგი რეცეპტურით-

250 გრ  კალცინირებული სოდა

 10ლ  ცხელი წყალი

ტექნოლოგია:   ჭურჭელში თავსდება 250 გრ  კალცინირებული  სოდა  და  მიეწოდება

 10 ლ ცხელი წყალი  ორთქლთან ერთად.

ღვინის ქვის  გამოლექვა  ხდება კალციუმის ქლორიდის ხსნარით.

ბ) მჟავის  მეთოდით   ღვინის ქვის გამოდევნა (გამოლექვა) :

მჟავის  მეთოდის დროს  როგორც წესი, გამოიყენება გოგირდის მჟავას 2% -იანი  ან მარილმჟავას მჟავას 3% -იანი ხსნარი.   გამოსარეცხი  სითხე მუშავდება კირის  რძით,  რომელსაც  დამატებული აქვს   კალციუმის  ქლორიდი  სუსტ  მჟავე  რეაქციამდე, და რის  შედეგადაც   მიიღება  ღვინომჟავას   ნალექიანი კირიანი  ხსნარი.

მიღებულ ცხელ ხსნარში ღვინის ქვა არის  ნაჯერ მდგომარეობაში.

 როდესაც ხსნარი გაცივდება ღვინის ქვა გადადის  ნალექში.

შემდეგ ღვინის ქვის  ნალექს გამოაცალკევებენ, რეცხავენ (3-4)-ჯერ ცივი წყლით და აშრობენ.

ასეთი მეთოდით  მიღებული  ღვინის ქვა,  რომელიც ღვინის მჟავას ნედლეულია შეიცავს 75%-მდე  ღვინის მჟავას.

      გამომშრალი ღვინის  ქვა ფასოვდება ქაღალდის (крафт ) ტომრებში, იწონება, უკეთდება მარკირება  და   მიეწოდება  გადასამუშავებლად  ღვინის მჟავას მწარმოებელ  საწარმოებს.

 

.