ქართული ენდემური ჯიშის მეფრინველეობის კომპლექსი

 

პროექტის დაკვეთა      მოხდა 2018 წლის 20  სექტემბერი

პროექტის დამუშავება დამთავრდა2018 წლის 20 დეკემბერს

დაკვეთის საგანს წარმოადგენს - დამკვეთის დავალებით  კომპანია შპს ,,ინოსისტემსის,,მიერ ქართული ენდემური ჯიშის მეფრინველეობის კომპლექსის  დაპროექტება.

აღნიშნული  პროექტისათვის კომპანია შპს ,,ინოსისტემსის,,  შესაბამისი დარგის პროფესიონალ სპეციალისტთა  გუნდის მიერ    განსახორციელდა   შემდეგი სამუშაოები:  

1. საძიებო სამუშაოები
2. კონცეპტუალური დიზაინის ესკიზი
3. არქიტექტურული ნაწილი
4. კონსტრუქციული ნაწილი

5.საინჟინრო ნაწილი

 

1. ტექნოლოგიური ნაწილი

გადაშენების პირას მყოფ ქართულ ენდემურ ცხოველთა და ფრინველთა გენეტიკური რესურსების შესანარჩუნებლად საქართველოში არ არის მოშენებელი არც ერთი სასოფლო — სამეურნეო ცხოველის  თუ ფრინველის  სახე, რომელიც წარმოდგენილი არ იყოს ადგილობრივი ჯიშით. მაგალითად, ფრინველის ადგილობრივი პოპულაციები;

უნდა აღინიშნოს, რომ ეს სახეები ყველა აბორიგენულია, მათი შექმნა და ფორმირება ძირითადად რეგიონებში არსებული მდიდარი მთის საძოვრებითაა განპირობებული.

ადგილობრივი პირობების მრავალფეროვნებამ დიდი გავლენა იქონია( მეცხოველეობის) და მეფრინველეობს მრავალმხრივ და სპეციფიკურ განვითარებაზე. ადგილობრივმა მოსახლეობამ მთაგორიან რელიეფზე მოიგონა ახალი პირობებისათვის შესაბამისი სიახლეები; შექმნა  ფრინველთა  სხვადასხვა ჯიშების სელექციის ფართო სპექტრი.. ყველა ადგილობრივი ჯიში გამოირჩევა შენახვის ექსტრემალურ სისტემასთან და გარემო პირობებთან კარგი შემგუებლობით, შედარებით ნაკლები საკვების მოთხოვნილებით. ყველა ისინი ხასიათდებიან ეკოლოგიურად სუფთა წარმოებული პროდუქციით და მაღალი ხარისხით ( ხორცი, კვერცხი).

საქართველოში უძველესი დროიდან არის ცნობილი შავი ფერის ცხოველთა და ფრინველთა აბორიგენული ჯიშების პროდუქციის განსაკუთრებული კულინარული, საგემოვნო და ენერგეტიკული თვისებების შესახებ.

 არსებობს ჰიპოთეზა, რომ საქართველოს მთის( საქონლისა )და ქათმის ადგილობრივი ჯიშების (ყურადღება გამახვილებულია შავი ფერის ინდივიდებზე) ხორცში კარნოზინის დიდი შემცველობა არსებობს.

სამეცნიერო კვლევებზე დაყრდნობით კარნოზინის მიღება სასურველია ასაკობრივი ცვლილებების, სხვადასხვა დაავადებების (შაქრიანი დიაბეტის, კატარაქტის, გულის დაავადებების), ფსიქიკური და ნერვული დარღვევების (ალცჰეიმერის, პარკინსონის დაავადების და სხვა) და ორგანიზმის სხვადასხვა პრობლემების დროს,ხასიათდება გამორჩეული ანტიოქსიდანტური თვისებებით, ბოჭავს და ორგანიზმიდან გამოყავს მძიმე ლითონები.

ყურადღებას იქცევს ჩინური აბრეშუმის ქათამი, რომელსაც კანი, ხორცი, ძვლები და შინაგანი ორგანოები შავი აქვს. შავი ქათმის ხორცის გამოყენება ახანგრძლივებს ახალგაზრდობას, ამაგრებს კუნთებს და ძვალს. მეცნიერებმა დაადგინეს  რომ ჩინური ქათმის ხორცს   აქვს უნიკალური სამკურნალო თვისებები, რაც გამოწვეულია მასში კარნოზინის მაღალი შემცველობით.

სიცოცხლის ხანგრძლივობით სახელი გაითქვეს საქართველოს მაღალმთიან რაიონებში მაცხოვრებელმა მოსახლეობამაც. ამ ადგილებში წარმატებით აშენებენ ქართულ შავ ქათამს.

კარნოზინის ბუნებრივ წყაროს აშკარა უპირატესობა გააჩნიარ რაც ხელს შეუწყობს ადგილობრივი ჯიშების პოპულარიზაციას, მათ მოშენებას და აქტიურ გამოყენებას,

ქათმები  იყოფიან მეკვერცხულ, სახორცე და კომბინირებულ  ჯიშებად.

სახორცე ფრინველის წარმატებულად გამოზრდის აუცილებელი ტექნოლოგიური პირობებია:

• ინკუბაცია (კვერცხის ზომა, გამოჩეკვის %, ტექნოლოგიური პარამეტრები.)
• წიწილების ადგილამდე მიყვანის სისწრაფე;
• შენობის მომზადება.7
• შენახვის პირობები (გალიის, იატაკის, ფრინველის ჩასმის სიმჭიდროვე).
• შენობაში საჭირო მიკროკლიმატის უზრუნველყოფა.
• კვება.
• ვეტერინალური სამუშაოები.

სახორცე  ჯიშის ქათმებისთვის წიწილების  გამოჩეკა ხდება სპეციალურ    ინკუბატორებში სადაც შექმნილია შესაბამისი ტექნოლოგიური პარამეტრების პირობები:  ტემპერატურა და ტენიანობა.

საინკუბაციო კამერაში  კვერცხის  დალაგებისას  ტემპერატურა უნდა იყოს 37,6°C, სინესტე 60% .დალაგებული კვერცხი  დევს 19 დღის განმავლობაში.

 შემდეგ უნდა მოხდეს მისი გადატანა  გამოსაჩეკ კამერაში სადაც ტემპერატურა უნდა იყოს  37,2°C, სინესტე  80-90%  და   დევს 3 დღე, სადაც ხდება კვერცხიდან გამოჩეკილი  წიწილის მოცილება.

21 დღისა და 10 საათის შემდეგ წიწილების გადაყვანა ხდება სწრაფად   საფრინველე  განყოფილებაში, სადაც აულილებელია 33°C ტემპერატურისა და (75-80 )%ტენიანობის მაჩვენებლების დაცვა.  საფრინველეში გადაყვანილი წიწილები  მთლიანად იზრდება დასაკლავ ქათმამდე ( 35-40) დღის განმავლობაში.

 1  ქათმიდან დაკვლის  შემდეგ  დაახლოებით  მიიღება  2 კგ-მდე ხორცი.

წიწილების სასტარტო პერიოდში გამოზრდის თავისებურებანი:

 (0-14 დღე) წიწილების მიღებისთანავე გულდასმით   ხდება დათვალიერება. მათ უნდა ჰქონდეთ მუქი თვალები,  ფუნფულა ბუმბული არ უნდა გააჩნდეთ გენეტიკური დეფექტები.

წიწილების მიღებამდე შენობას უნდა გაუკეთდეს დეზინფექცია და გათბეს 34°C -მდე. შენობა წიწილებისათვის უნდა მოეფინოს მუყაოთი, ან  გამოივყენოთ  გოფრირებული ქაღალდი,  რადგან მასზე უკეთ ჩერდება საკვები და წიწილებიც უკეთ მოძრაობენ.

საფენი  მასალა უნდა შეიცვალოს 7-10 დღეში, წინააღმდეგ შემთხვევაში ის ძლიერ დაბინძურდება ნაკელით. დაბინძურებულ  საფენზე წიწილებს უჭირთ მოძრაობა, ასევე შეიძლება მათ დაიზიანონ თითები საიდანაც შეახწევს ბაქტერიები, რამაც შეიძლება საბოლოო ჯამში გამოიწვიოს წონამატის კლება.

საკვები უნდა მიეცეს  არა მარტო ლანგრზე, არამედ (საფენზე) მობნევით რათა სუსტმა წიწილებმაც დაიწყონ კენკვა.

გამოჩეკვის  შემდეგ   პირველი 5 დღე   სასურველია წიწილებს მიეცეს თვითონ კვერცხის გული,რადგანაც ის მდიდარია ცილოვანი ნივთიერებებით და წიწილა კარგად ინელებს  მას. ასაკის  მიხედვით წიწილების კვების რაციონი მნიშვნელობნად  იცვლება.

 ჯანმრთელი ფრინველისათვის გასაზრდელად  უმჯობესია გამოვიყენოთ ტრადიციული საკვები. საქართველოში   ქათმის კვებაში  ყველაზე გავრცელებული მარცვლეული არის  სიმინდი,  განსაკუთრებით  ყვითელი,რომლის ტენიანობაც არ უნდა იყოს 13%.-ზე მეტი.

ამიტომ  ქათმის საკვებად სიმინდი გამოიყენება მოსავლის აღებიდან მხოლოდ 3  თვის  შემდეგ, როცა მასში  შენახვის  დროს ტენიანობის ნიშნული უკვე დაწეულია აღნიშნულ მაჩვენებლამდე.

ქათმის კვებისათვის ასევე  გამოყენებულია კონცენტრირებული  საკვები  პრემიქსი 

სიმინდთან  ერთად  კომბინაციაში,რომელიც დაშვებულია  საქართველოს   სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ.

პირველი  20 დღე --- 35%  პრემიქსი ,   65 % ყვითელი  სიმინდი.

20 დღის შემდეგ    ----30% პრემიქსი,    70% ყვითელი სიმინდი.

ქათამს შეიძლება მიეცეს დღეში( 100-110  ) გრამი  კომბინირებული საკვები  შემდეგი დასახელებებიდან :

1. შვრიის შემცველი
2. სოიოს შემცველი
3. ფეტვის სემცველი
4. სიმინდის შემცველი

ჯანმრთელი ფრინველის  გაზრდისათვის აუცილებელია  ვეტერინარული ციკლის კონტროლი  და  მათ უტარდებათ შემდეგი ვაქცინაციები:

1. ნიუკასლის -იგივე შავი ჭირის(  რომლის დაავადების  დროსაც ქათამს აქვს  გამოხატული-ე.წ.ცემინება ბიბილოების გამუქება და კისრის მოგრეხა.)
2. განბორასი

ფერმერი აუცილებლად უნდა იყოს  ყურადღებით და  ქათმის მიერ  აღნიშნული სიმპტომების გამოხატვის შემთხვევაში  სასწრაფოდ უნდა გაატაროს  შესაბამისი ღონისძიებები.